Inspectie waarschuwt: “Oplossing ligt niet in varianten van SEH, maar in landelijke aanpak arbeidsmarktproblemen”
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) plaatst kanttekeningen bij de snelle opkomst van alternatieve vormen van spoedzorg in ziekenhuizen. Volgens de inspectie dragen initiatieven als spoedpleinen en acute zorgafdelingen weliswaar bij aan toegankelijkheid, maar mogen ze niet worden gezien als dé oplossing voor personeelstekorten.
Differentiatie in spoedzorg
In het Aanvullend Zorgakkoord Werkagenda Acute zorg (AZWA) spraken veldpartijen af uiterlijk eind 2025 voorstellen uit te werken voor verschillende vormen van acute zorg in ziekenhuizen. Daarmee moet de kwaliteit én bereikbaarheid van spoedzorg behouden blijven.
Die differentiatie bestaat al in zekere mate: traumacentra zijn ingedeeld in drie niveaus en ziekenhuizen stemmen regionaal hun SEH-profielen af. Nieuw is de trend om spoedlocaties te ontwikkelen die afwijken van de klassieke Spoedeisende Hulp (SEH). Denk aan het Spoedplein van Gelre Zutphen of de Specialistische Spoedopvang (Amsterdam UMC) en Acute Zorgafdeling (Zuyderland). Deze afdelingen functioneren deels of geheel buiten de traditionele SEH-structuur.
Juridisch grijs gebied
De inspectie worstelt met de vraag hoe zij toezicht moet houden op deze zogeheten “bijzondere verschijningsvormen”. Het Kwaliteitskader Spoedzorgketen schrijft voor dat SEH-normen ook gelden voor afdelingen die vergelijkbare acute zorg bieden, ongeacht hun naam. Tegelijkertijd benadrukken ziekenhuizen juist dat zij géén SEH zijn en ruimte willen houden voor innovatie.
Dat spanningsveld maakt het lastig om eenduidige kaders vast te stellen. IGJ doet in haar notitie verschillende “denkoefeningen”, maar erkent dat er geen sluitende lijst te maken is van patiënten die wél spoedzorg nodig hebben, maar niet per se op een SEH thuishoren.
Voordelen, maar ook risico’s
De inspectie ziet dat de initiatieven voordelen kunnen hebben: sommige patiënten worden sneller doorverwezen naar de juiste specialist en de samenwerking met huisartsenpost of ggz kan soepeler verlopen. Toch waarschuwt de IGJ dat te veel variatie in organisatie en terminologie risico’s geeft: patiënten en ketenpartners weten niet altijd waar ze terechtkunnen, en landelijke normstelling wordt bemoeilijkt.
Arbeidsmarkt blijft kernprobleem
Belangrijker nog: de IGJ vindt dat de bijzondere vormen van spoedzorg niet mogen worden ingezet om personeelstekorten te maskeren. “Als krapte en schaarste op de arbeidsmarkt het probleem is, dan vragen die om landelijke oplossingen,” aldus de inspectie.
Geen voorschot
De IGJ benadrukt dat haar notitie slechts een reflectie is en geen voorschot op beleidskeuzes. De bal ligt volgens haar bij zorgaanbieders, veldpartijen en beleidsmakers. Zij moeten bepalen of en hoe de inzichten van de inspectie worden meegenomen in het verdere debat over de toekomst van acute zorg.